Chiều xuống, hoàng hôn đón đêm về gọi trăng lên trên rừng thiền

"Hoàn toàn trở về với tâm trong sáng tĩnh lặng như nó là" để dạo bước vùng núi rừng Viên Không đón chiều tà, hoàng hôn đang về.

Cảm nhận núi rừng như lặng xuống nghỉ ngơi sau một ngày vật lộn với cái nắng nóng của mùa khô. Mặt đất dấu mình dưới những chiếc lá khô, những bụi cỏ thô ráp cảm giác còn khô hơn cả đá. Nhìn kỹ vẫn thấy có cây vươn những cành non lộc biếc loang loáng non tươi dưới ánh nắng vàng ruộm của chiều tà. Cánh rừng trồng nay đã vươn cao, cây nhỏ khô rụi hết trong mùa khô nên thấy rõ từng hàng cây đứng yên lặng. Có thể nhìn những tổ kiến lá rải rác khắp rừng. Vài chỗ có những thân dây leo uốn lượn là lạ. 

Thỉnh thoảng lại nghe tiếng hót lảnh lót từng hồi dài của những con chim rừng. Có lẽ chúng gọi bầy về ngủ. Viên Không có vô vàn loài chim lạ với rất nhiều giọng hót khác nhau. Loài chim hót nơi núi rừng thường có tiếng vọng vang xa. Thường thì nghe chúng hót ở khoảng cách rất xa nhau, con này hót xong, con nơi xa đáp lại. Có lẽ đấy cũng là vùng lãnh thổ của từng con. Có con chim hót giọng trong veo líu lo vui nhộn. Có con hót giọng như thở than, khó tính. Tiếng chim hót vọng lại trong không gian làm lắng xuống mọi nỗi niềm, tâm trọn vẹn hòa vào âm thanh yên lặng của rừng thiền.

Đặc biệt nhất ở núi rừng Viên Không có tiếng hót của một loài chim nghe như câu hỏi không nguôi, thường vút lên trong không gian yên ắng, tiếng hót ngân vang, trầm trầm, lặp lại vài lần khi chim hót, âm thanh tiếng hót nghe từa tựa như âm "Ngộ không, ngộ không, ngộ không" (các vị tu thiền ơi có ngộ không???). Từng con chim hót ở các vị trí khác và xa nhau. Có một con chim "ngộ không" hay đứng hót trên ngọn bạch đàn ngay bên chánh điện. Tiếng nó hỏi "ngộ không" nghe trầm trầm mà thúc dục. Quí vị có hình dung ra diện mạo con chim ấy như thế nào không?

Viên Không bất kể giờ nào trong ngày cũng có bầy bồ chao đông đúc, chim gáy, chích chòe, và vô vàn loài khác... Viên không có giống chim chào mào có vẻ đẹp khác lạ, đuôi dài cả gang tay. Trước khi trời tối hẳn có đôi chào mào luôn chao lượn trên vườn nhãn, bằng lăng ổi trước sân chánh điện. Nhìn chúng ríu rít chuyền cành, đôi lúc ước được làm chim...

Mùa này chập chờn hàng trăm cánh bướm vàng nho nhỏ khắp vườn thiền.

Những tán lá rậm rạp đã rụng gần hết giúp những tia nắng chiều xuyên qua tán cây thưa vươn tới đùa nghịch với những khuôn cửa sổ, chiếc mành trúc, những viên gạch đỏ bên thềm và cả mái thiền cũng bừng lên tươi tỉnh dưới những tia nắng vương cuối chiều.

Trong hồ nước xanh lục, con rắn nước bắt đầu bò ra khỏi cái hang bên thác nước, nó đang bơi sang hồ bên kia như mỗi chiều tối nó vẫn làm vậy.

Lặng nghe tiếng tụng kinh chiều.
Lắng nghe bài kệ Pali rải tâm từ cuối thời kinh.
...
Vạn vật thật tươi đẹp như nó đang là.